We zien vaak bekende gezichten in reclamecampagnes voorbij komen. In de meeste gevallen heeft de bekende Nederlander daar gewoon aan meegewerkt, maar soms liften bedrijven mee op de bekendheid van een persoon door een lookalike te gebruiken.

Een stuk goedkoper natuurlijk! Zo zagen we enige tijd geleden een lookalike van Max Verstappen door het beeld scheuren in een reclame voor Picnic bezorgdiensten, dit uiteraard in navolging van de reclamecampagne van Jumbo waarin de echte Max Verstappen te zien was.

Inbreuk op portretrecht

In het verleden oordeelde de rechter in een procedure waarbij een lookalike van Katja Schuurman was gebruikt in een reclame voor een concurrent van de Gouden Gids, tot het oordeel dat ook het gebruik van een lookalike inbreuk op portretrechten kan opleveren. De echte Katja was op dat moment te zien in een reclame voor de Gouden Gids.

Lookalike als parodie

De actie van Max Verstappen tegen Picnic was minder succesvol. De rechtbank oordeelde dat de commercial van Picnic duidelijk bedoeld was als parodie. De makers zouden de bedoeling hebben gehad dat het publiek de acteur als lookalike zou herkennen en dat het publiek de commercial als parodie zou zien. De rechtbank oordeelt vervolgens dat het daarom maar zeer de vraag is of Max Verstappen een beroep toekomt zijn portretrechten. Deze procedure ging eigenlijk alleen om de vraag of Max beslag mocht leggen om een eventuele schadevergoeding veilig te stellen, maar het is nog maar zeer de vraag – zeker met de Katja Schuurman uitspraak in het achterhoofd – of de rechter hier wel juist geoordeeld heeft.

Portret

In de meest recente procedure over portretrechten, rekt de rechtbank terecht het begrip ‘portret’ wel weer iets verder op. Een portret is niet alleen een foto van iemand, maar iedere uiting (ook virtueel) waarin de karakteristieke kenmerken van een persoon herkenbaar zijn. Een virtueel karakter in een computerspel kan dus een portret zijn. Zo is het karakter “Striker Lucian” in het computerspel League of Legends, met karakteristieke bril en dreadlocks, duidelijk herkenbaar als oud-voetballer Edgar Davids. De rechter meent dat het publiek Edgar Davids duidelijk zal herkennen in “Striker Lucian”, waarbij natuurlijk ook niet meehelpt dat de maker van het spel op Twitter aangeeft dat het karakter inderdaad geïnspireerd is op Davids. De makers van het spel moeten opgave doen van de inkomsten die zij hebben behaald met het gebruik van het portret van Davids en zij zullen alsnog een vergoeding aan hem moeten betalen. a

Kortom: strike one voor Davids. Het is nu afwachten hoe lang het parodie argument bij de Picnic reclamecampagne nog stand houdt!

Dit artikel is geschreven door Helen Maatjes, advocaat bij Intellectueel Eigendom Advocaten onderdeel van The Legal Group.
 
Foto: Striker Lucian (links) en Edgar Davids (rechts) © anp/League of Legends

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.